منوی دسته بندی

نشست تخصصی نقد و بررسی طرح جدید بانکداری در مجلس شورای اسلامی

نشست تخصصی نقد و بررسی طرح جدید بانکداری در مجلس شورای اسلامی
نشست تخصصی نقد و بررسی طرح جدید بانکداری در مجلس شورای اسلامی

در این نشست اساتید: حجت اسلام علی معصومی نیا عضو شورای سیاستگذاری مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه های علمیه، حجت الاسلام جواد عبادی مدیر موسسه فقه اقتصادی طیبات‌ ، حجت الاسلام احمد رضا صفا، عضو کمیته پولی و بانکی حوزه علمیه و عضو انجمن اقتصاد اسلامی حوزه علمیه به ارائه دیدگاه خویش پرداختند.

دیدگاه‌های حجت السلام جواد عبادی

حجت الاسلام عبادی ابتدا ضمن تشکر از حضرت آیت الله مکارم شیرازی که با برگزاری این نشست موافقت نموده و نسبت به اهمیت آن تاکید کرد، گفت: طرح جدیدی که کمیسیون اقتصادی مجلس با موضوع «بانکداری جمهوری اسلامی ایران» نهایی کرده و قرار است به زودی جهت تصویب به صحن علنی مجلس ارائه شود علاوه بر اینکه مشکلات شرعی فعلی نظام بانکی را اصلاح نخواهد کرد بلکه وضعیت را بدتر هم خواهد نمود.

وی با بیان اینکه آخرین ویرایش این طرح توسط کارشناسان این موسسه با صرفه ده ها ساعت به صورت ماده به ماده مورد بررسی قرار گرفته است عنوان داشت: این طرح شاید از نگاه مدیران اقتصادی کشور به ویژه بانک مرکزی مزایایی از جهت ساختار سازمانی نظام بانکی و مدیریت اقتصادی کشور داشته باشد اما از منظر رفع چالشهای شرعی و ایجاد اطمینان نسبی از نیل به اهداف اقتصادی اسلام و منویات رهبر انقلاب اسلامی اتفاق جدیدی نخواهد افتاد بلکه با وجود شورای فقهی بانک مرکزی که جایگاه، ساختار سازمانی و اختیارات کافی ندارد مسؤولیت ناکارآمدی شرعی نظام بانکی به صورت رسمی بر دوش نهاد دینی انداخته خواهد شد.

مدیر موسسه فقه اقتصادی طیبات در پاسخ به این سؤال که آیا در این طرح جدید هیچ مزیت و اصلاحی نسبت به قانون عملیات بانکی فعلی وجود ندارد، گفت: وقتی یک قانون ۲ ماده ای (قانون فعلی بانکداری بدون ربا) به یک قانون ۲۱۰ ماده ای تبدیل می شود یک سری محسناتی نسبت به قانون قبلی وجود خواهد داشت اما موضوع این است که چه میزان از این محسنات مربوط به رفع دغدغه های شرعی مراجع عظام تقلید به ویژه مقام معظم رهبری است؟ شاید این طرح به جای ۲۱۰ ماده ۵۰۰ تا ماده داشته باشد و از منظر مدیریت و اقتدار بانک مرکزی را افزایش داده باشد که در جای خود و از منظر بانک مرکزی نوعی مزیت محسوب شود اما سؤال این است آیا این طرح توانسته مشکلاتی نظیر معاملات صوری و شبهه ربوی، خلق پول ، استمهال های ربوی ، بنگاهداری ، عدم پاسخگو بودن بانک مرکزی در قبل نهادهای قانونی مانند مجلس، فقدان نظارت شرعی و… را مرتفع نماید؟ پاسخ این است که خیر بلکه وضعیت را بدتر نموده است.

حجت الاسلام عبادی افزود: یکی از نمایندگان دخیل در طراحی این طرح اذعان داشته که اگر این طرح مورد تصویب قرار بگیرد تا ۳۰ سال دیگر نمی توان آن را تغییر داد از سوی دیگر جناب استاد مصباحی مقدم که از طرفداران طرح جدید است در یکی از نشست های مربوط به این طرح می فرماید واقعیت این است که ما این طرحمان را بانکداری مطلوب نمی دانیم بلکه این طرح در واقع بازهم بانکداری بدون ربا می باشد و متاسفانه هنوز شرایط کافی برای اجرای بانکداری اسلامی نه در جامعه بانکی نه در اجتماع وجود نیامده است!

استاد حوزه و دانشگاه گفت‌‌‌‌: از مجموع صحبت های جناب استاد مصباحی مقدم و نماینده مزبور چنین نتیجه گرفته می شود که ما بعد از ۳۸ سال از اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا تازه داریم دور جدید بانکداری بدون ربا را برای ۳۰ سال دیگر شروع می کنیم یعنی ۶۸ سال از اجرای بانکداری بدون ربا خواهد گذشت و ما هنوز بانکداری اسلامی را حتی در حد الگو نخواهیم داشت.

حجت الاسلام عبادی بیان کرد: جالب تر اینکه این اساتید طراح یا طرفدار این طرح جدید بیش از ۲۵ سال است که در نظام بانکی کشور حرف اول را می زنند و اگر قرار بود زمینه ای برای تهیه الگوی بانکداری اسلامی و عملیاتی شدن آن در جامعه بانکی پدید آید توسط این بزرگواران باید این زمینه پدید می آمد که نه تنها این امر محقق نشده است بلکه با تصویب این قانون معیوب زمینه را برای طراحی الکوی مطلوب از بین می برد.

حجت الاسلام عبادی در ادامه بیانات خود پیشنهاد داد: عزیزان طراح در مورد تصویب این طرح عجله نکنند بلکه برخی از محاسنی که در طرح وجود دارد را در قالب اصلاحیه یا متمم قانون وارد قانون فعلی نمایند که کمیته پولی و بانکی حوزه هم در این مورد همکاری می کند و مهمتر از همه اینکه با موقتی کردن قانون فعلی مثلا برای مدت حداکثر ۳ سال ماده ای در این متمم ذکر نمایند مبنی بر اینکه نظام بانکی و مجلس و وزارت اقتصاد و نهادهای مرتبط را موظف نماید که از طریق شیوه‌های علمی مورد قبول، از حداکثر ظرفیت نخبگانی حوزه و دانشگاه استفاده کرده و الگوی مطلوب بانکداری اسلامی را تهیه نماید.

حجت الاسلام عبادی در پاسخ به سئوال یکی از حضار در این خصوص که در طراحی این طرح آیا از نظرات حوزوی و دانشگاهی استفاده شده است یانه؟ گفت: واقعیت این است که این طرح را باید طرح مشاورین مرکزی دانست نه متخصصان حوزه و دانشگاه؛ و در اغلب نشست هایی که طراحان محترم در محافل علمی حوزه و دانشگاه به دفاع از آن پرداخته اند نتوانستند حتی اقناع حداقلی از متخصصان حوزه و دانشگاه را جلب کنند.

یکی دیگر از حضار عنوان کرد که برخی طراحان این طرح ادعا کرده اند که بسیاری از متخصصان حوزه و دانشگاه در تهیه این طرح همکاری داشتند و نام آنها در مستندات طرح ذکر شده است، عبادی در پاسخ گفت: این طرح مسیر بسیار طولانی را طی کرده و به این مرحله رسیده است و و این مسیر طولانی تغییر و تحولات ماهوی پیدا کرده است به همین جهت بسیاری از اساتیدی که نام آنها در مستندات طرح ذکر شده است فقط در مراحل آغازین طرح (حدود ۸ سال قبل) با این طرح همراه بودند و الان حمایتی از طرح ندارند بلکه برخی از آنها که نامشان ذکر شده است به جهت انحراف ماهوی که در طرح به وجود آمده است در حال حاضر از منتقدین سر سخت طرح جدید محسوب می شوند؛ این منتقدین می گویند که در جلسات اولیه این طرح از آنها دعوت شد ولی بعدا خط مشی تهیه این طرح چنان تغییر یافت که با اهداف اولیه تفاوت ۱۸۰ درجه ای پیدا کرد و به همین جهت از همراهی با طرح خودداری کردند بلکه به تقابل با آن پرداختند و متاسفانه همین اساتید منتقد که نامشان در مستندات طرح ذکر شده است از سوی طراحان فعلی به بی سوادی و کم دانشی متهم شده اند!!

ایشان افزود: همچنین ۲۱ نفر از متخصصان اقتصادی و فقهی حوزه و دانشگاه که در میان آنها اساتید برجسته اقتصادی و فقهی وجود دارند در نامه ای نسبت به تصویب این طرح در مجلس هشدار داده و اشکالات ساختاری آن را بیان نمودند اما برخی از طراحان طرح به جای استقبال از این نامه، متخصصان امضا کننده طرح را متهم به کم دانشی و نا آشنایی با پدیده بانک کردند؛ همچنبن با نوشتن نامه خصوصی با قید غیر قابل انتشار به برخی از امضاء کنندگان این نامه، از آنها انتقاد نموده و بدین ترتیب سعی در تفرقه اندازی بین امضاء کنندگان نامه نمودند.

حجت الاسلام عبادی در پاسخ به این سؤال که آیا مطابق ادعای طراحان طرح جدید ، مراجع عظام تقلید این طرح را مورد تایید قرار داده اند یا نه؟ گفت: ابتدا از طراحان محترم و کمیسیون اقتصادی مجلس سؤال کرد که آیا شما آخرین ویرایش طرح را به دفاتر مراجع عظام تقلید یا مرکزی از کراکز حوزوی و یا حتی دانشگاهی فرستاده و از آنها تقاضای نظر کردید؟ به عنوان یک مطلع عرض میکنم که نه تنها به مراجع ارسال نکرده و اظهار نظر نخواسته اند ، بلکه جواب نامه ای که از طرف مرکز رسمی حوزه علمیه یعنی مرکز راهبری اقتصاد مقاومتی حوزه های علمیه که رسما از کمیسیون اقتصادی مجلس تقاضا کردند کارشناسان این مرکز در کمیسیون مزبور حضور یافته و نتایج بررسیهای خود در خصوص چالشهای طرح را به اعضای کمیسیون تشریح نمایند ندادند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *